Phân loại các cặp tiền tệ

Thị trường giao dịch forex với hơn 170 loại tiền tệ được giao dịch thường xuyên trên thị trường toàn cầu có thể tạo thành hàng trăm cặp tiền tệ khác nhau có thể khiến nhiều trader mới bước chân vào lĩnh vực này cảm thấy bỡ ngỡ. Việc hiểu rõ đặc điểm của từng cặp tiền tệ sẽ giúp bạn lựa chọn được cặp phù hợp với phong cách giao dịch forex của mình. Tuy nhiên, trước khi tìm hiểu kỹ về các cặp tiền tệ, hãy cùng điểm qua phân loại các cặp tiền tệ. Vậy các cặp tiền tệ được phân loại dựa trên những tiêu chí nào? Các cặp tiền tệ chính có những đặc điểm gì? 

Trong bài viết dưới đây, Forexnews sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan để trang bị kiến thức forex cần thiết về phân loại các cặp tiền tệ trong giao dịch forex bao gồm 3 nội dung sau:

• Tổng quan về các cặp tiền tệ

• Phân nhóm các cặp tiền tệ theo đặc tính

• Đặc điểm của các cặp tiền tệ chính.

1. Tổng quan về các cặp tiền tệ

1.1 Cặp tiền tệ là gì?

Cặp tiền tệ (currency pair) là thuật ngữ dùng để chỉ tỷ giá hối đoái giữa hai đồng tiền khác nhau. Trong các cặp tiền tệ, đồng tiền đầu tiên được gọi là đồng tiền cơ sở (base currency), đồng tiền thứ hai được gọi là đồng tiền đối ứng (quote currency). Giá trị của cặp tiền tệ được xác định bằng giá trị của đồng tiền cơ sở so với một đơn vị của đồng tiền đối ứng.

Ví dụ, trong cặp tiền tệ EUR/USD, EUR là đồng tiền cơ sở và USD là đồng tiền báo giá. Điều này có nghĩa là tỷ giá hối đoái cho biết số lượng đồng tiền báo giá (USD) cần thiết để mua được một đơn vị đồng tiền cơ sở (EUR). Nếu tỷ giá hối đoái EUR/USD là 1.20, có nghĩa là một đơn vị Euro có thể được quy đổi thành 1.20 đô la Mỹ.

Các cặp tiền tệ phổ biến khác bao gồm USD/JPY (đô la Mỹ – yen Nhật), GBP/USD (Bảng Anh – đô la Mỹ), và USD/CAD (đô la Mỹ – đô la Canada), và còn rất nhiều cặp tiền tệ khác.

Mỗi đồng tiền tệ không chỉ là một đơn vị trao đổi giá trị mà còn là một thực thể tương tác độc đáo, đồng thời chịu đựng sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau như sự kiện chính trị, tin tức và các giao dịch hàng hóa, nguyên vật liệu, và tài chính diễn ra giữa các trung tâm thị trường forex trên toàn cầu.

Cặp tiền tệ là một khái niệm quan trọng trong thị trường ngoại hối (forex) và thường được sử dụng để đánh giá sự biến động giá của tiền tệ và thực hiện các giao dịch mua bán tiền tệ trên thị trường quốc tế. Điều này tạo nên một môi trường phức tạp, khiến cho mỗi cặp tiền tệ không chỉ thể hiện sự biến động trong giá trị trao đổi mà còn phản ánh sự đan xen của các yếu tố kinh tế và chính trị toàn cầu. Đôi khi, diễn biến của một đồng tiền có thể đặc thù và không thể dựa hoàn toàn vào mô hình của các cặp khác. Việc này đặt ra thách thức cho các trader, yêu cầu họ phải hiểu rõ đặc điểm riêng biệt của từng loại tiền tệ để đưa ra các quyết định giao dịch forex thông minh và chính xác.

1.2 Ký hiệu viết tắt của các loại tiền tệ

Các ký hiệu tiền tệ thường được sử dụng:

• USD – Đô la Mỹ

• EUR – Euro

• JPY – Yên Nhật

• GBP – Bảng Anh

• CHF – Franc Thụy Sĩ

• CAD – Đô la Canada

• AUD – Đô la Úc

2. Phân nhóm dựa trên đặc tính của các cặp tiền tệ

Các cặp tiền tệ trên thị trường forex được phân loại thành 4 nhóm chính:

2.1 Tiền tệ dự trữ

Tiền tệ dự trữ đề cập đến những đồng tiền mà các ngân hàng trung ương và chính phủ các nước nắm giữ trong các quỹ dự trữ của họ. Các đồng tiền này thường được coi là ổn định và được sử dụng để thực hiện các giao dịch forex quốc tế và bảo đảm tính thanh khoản của các quốc gia.

Các cặp tiền tệ dự trữ, như EUR/USD, GBP/USD, CHF/USD, là những cặp tiền tệ được coi là phổ biến và quan trọng trên thị trường ngoại hối. Các cặp này có những đặc điểm chung như sau:

1. Thanh khoản cao: Do được giao dịch rộng rãi và được quan tâm nhiều, các cặp tiền tệ dự trữ thường có thanh khoản cao, tức là dễ dàng mua bán với số lượng lớn và giá cả cạnh tranh.
2. Tính ổn định và dự đoán cao hơn: Các cặp tiền tệ dự trữ thường có tính ổn định cao hơn so với các cặp tiền tệ khác. Điều này do các đồng tiền này thường được hỗ trợ bởi các nền kinh tế lớn và ổn định, và được điều chỉnh bởi các ngân hàng trung ương có chính sách tiền tệ cứng.
3. Giá ít bị tác động bởi yếu tố chính trị: So với các cặp tiền tệ khác, các cặp tiền tệ dự trữ thường ít bị tác động bởi yếu tố địa chính trị. Điều này bởi vì các ngân hàng trung ương và chính phủ các nước thường đảm bảo tính ổn định của đồng tiền dự trữ và tránh can thiệp quá mức vào thị trường ngoại hối.
4. Xu hướng di chuyển rõ ràng hơn: Các cặp tiền tệ dự trữ thường có xu hướng di chuyển rõ ràng và dễ dự đoán hơn. Điều này do sự ổn định của các đồng tiền dự trữ và sự ảnh hưởng của các yếu tố kinh tế và tài chính có thể được phân tích một cách tương đối chính xác.

2.2 Tiền tệ hàng hóa 

Tiền tệ hàng hóa đề cập đến các đồng tiền của các nước có nền kinh tế phụ thuộc lớn vào xuất khẩu các mặt hàng thô và hàng hóa. Các đồng tiền này thường có mối quan hệ mạnh mẽ với giá cả hàng hóa và nông sản trên thị trường thế giới. Một số ví dụ về đồng tiền hàng hóa bao gồm AUD (đồng Úc), NZD (đồng New Zealand) và CAD (đồng Canada).

Các cặp tiền tệ hàng hóa có những đặc điểm chung như sau:

1. Biến động mạnh theo tác động của giá cả hàng hóa và nông sản thế giới: Do nền kinh tế của các quốc gia này phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu hàng hóa và nông sản, giá trị đồng tiền của chúng có xu hướng biến động mạnh theo giá cả thị trường hàng hóa và nông sản. Ví dụ, giá dầu, quặng sắt, ngũ cốc và sữa bò là một số yếu tố có thể ảnh hưởng đến đồng tiền hàng hóa.
2. Thanh khoản cao, phù hợp với giao dịch forex ngắn hạn: Các cặp tiền tệ hàng hóa thường có thanh khoản cao, tức là dễ dàng mua bán với số lượng lớn và giá cả cạnh tranh. Điều này là do các đồng tiền hàng hóa thường được giao dịch rộng rãi và có sự quan tâm nhiều từ các nhà giao dịch forex chuyên nghiệp và các tổ chức tài chính.
3. Tính biến động cao hơn các cặp tiền tệ dự trữ: Do phụ thuộc mạnh mẽ vào giá cả hàng hóa và nông sản, các cặp tiền tệ hàng hóa có xu hướng có biến động cao hơn so với các cặp tiền tệ dự trữ khác. Điều này cung cấp cơ hội cho các nhà giao dịch để tìm kiếm lợi nhuận từ các biến động giá cả.

Ví dụ: Các cặp tiền tệ như AUD/USD (đồng Úc/đô la Mỹ), NZD/USD (đồng New Zealand/đô la Mỹ) và CAD/JPY (đồng Canada/đồng Yên Nhật) được coi là các cặp tiền tệ hàng hóa. Việc giao dịch các cặp này đòi hỏi nhà giao dịch forex phải theo dõi cẩn thận các tin tức và biến động giá cả hàng hóa và nông sản, cùng với việc sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật và cơ bản để đưa ra quyết định giao dịch hợp lý.

2.3 Tiền tệ xuất khẩu 

Tiền tệ xuất khẩu đề cập đến đồng tiền của các nước chủ yếu dựa vào hoạt động xuất khẩu hàng hóa để thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế. Một trong những đồng tiền xuất khẩu chính là JPY (đồng Yên Nhật).

Các cặp tiền tệ xuất khẩu có những đặc điểm chung như sau:

1. Tính thanh khoản cao: Các cặp tiền tệ xuất khẩu thường có tính thanh khoản cao, điều này có nghĩa là dễ dàng mua bán với số lượng lớn và giá cả cạnh tranh. Sự thanh khoản cao là kết quả của hoạt động xuất khẩu sôi động và sự quan tâm từ phía các nhà giao dịch forex và các tổ chức tài chính.
2. Chịu ảnh hưởng nhiều từ chính sách tiền tệ của Ngân hàng trung ương Nhật Bản: Vì JPY là đồng tiền xuất khẩu chính của Nhật Bản, các cặp tiền tệ xuất khẩu thường chịu ảnh hưởng lớn từ chính sách tiền tệ của Ngân hàng trung ương Nhật Bản. Các biện pháp và quyết định của ngân hàng trung ương có thể ảnh hưởng đến giá trị JPY và tác động lên các cặp tiền tệ xuất khẩu liên quan.
3. Biến động mạnh vào giờ mở cửa thị trường Tokyo: Thị trường ngoại hối Tokyo (còn được gọi là sesion Á-Phi) là một trong những phiên giao dịch quan trọng trên thế giới và có ảnh hưởng mạnh đến giá trị các cặp tiền tệ xuất khẩu liên quan đến JPY. Các biến động giá cả thường tăng mạnh khi thị trường Tokyo mở cửa và các nhà giao dịch forex tập trung vào giao dịch các cặp tiền tệ xuất khẩu trong khoảng thời gian này.

Ví dụ: Các cặp tiền tệ như USD/JPY (đô la Mỹ/đồng Yên Nhật) và EUR/JPY (đồng Euro/đồng Yên Nhật) được coi là các cặp tiền tệ xuất khẩu. Giao dịch các cặp này đòi hỏi sự theo dõi cẩn thận của các nhà giao dịch đối với chính sách tiền tệ của Ngân hàng trung ương Nhật Bản và các biến động giá cả trong giờ mở cửa thị trường Tokyo. Các nhà giao dịch forex thường sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật và cơ bản để đưa ra quyết định giao dịch hợp lý trong các cặp tiền tệ xuất khẩu này.

2.4 Tiền tệ rủi ro cao 

Đây là nhóm gồm các đồng tiền của các nước đang phát triển, có nền kinh tế yếu kém và không ổn định. Nhóm các đồng tiền này thường có rủi ro cao và có những đặc điểm chung như sau:

1. Tính bất ổn về chính trị cao: Các đồng tiền của các nước đang phát triển thường phải đối mặt với sự bất ổn và không chắc chắn về chính trị. Các yếu tố như thay đổi chính phủ, xung đột chính trị và không ổn định chính trị có thể ảnh hưởng mạnh đến giá trị của đồng tiền.
2. Lạm phát cao: Do nền kinh tế yếu kém và không ổn định, các đồng tiền trong nhóm này thường đối mặt với lạm phát cao. Lạm phát làm giảm giá trị của đồng tiền theo thời gian và gây ra mất giá đồng tiền.
3. Biến động giá mạnh mẽ, khó dự đoán: Các đồng tiền trong nhóm này thường có biến động giá cao và khó dự đoán. Tính không ổn định của nền kinh tế và chính trị có thể dẫn đến biến động giá mạnh mẽ, gây khó khăn cho các nhà giao dịch forex trong việc đưa ra dự đoán chính xác về xu hướng giá.

Ví dụ: Các cặp tiền tệ như USD/TRY (đô la Mỹ/đồng Lira Thổ Nhĩ Kỳ), USD/BRL (đô la Mỹ/đồng Real Brazil) và USD/ZAR (đô la Mỹ/đồng Rand Nam Phi) là các cặp tiền tệ có đồng tiền mềm và thuộc nhóm có rủi ro cao. Giao dịch các cặp này đòi hỏi sự quan sát cẩn thận và phân tích kỹ thuật và cơ bản để đưa ra quyết định giao dịch forex hợp lý.

3. Đặc điểm của các cặp tiền tệ chính

Dưới đây là mô tả ngắn gọn về một số cặp tiền tệ chính trên thị trường Forex:

3.1 EURUSD

EURUSD là cặp tiền tệ được giao dịch nhiều nhất trên thị trường ngoại hối toàn cầu. Nó đại diện cho tỷ giá giữa đồng Euro và đồng Đô la Mỹ. Với khoảng 27% khối lượng giao dịch hàng ngày trên thị trường ngoại hối, EURUSD là một trong những cặp tiền tệ quan trọng và được quan tâm nhiều nhất bởi các nhà giao dịch forex và các nhà đầu tư forex.

EURUSD thường di chuyển mạnh vào khoảng thời gian London và New York mở cửa. Đây là thời điểm có sự tăng cường hoạt động giao dịch và thường xảy ra nhiều sự biến động trong giá. Các yếu tố như thông tin kinh tế, sự kiện chính trị và dữ liệu tài chính thường được công bố trong khoảng thời gian này, gây ra sự dao động lớn trong giá của EURUSD.

So với một số cặp tiền tệ khác, EURUSD được coi là ổn định và dễ dự đoán hơn. Điều này bởi vì cả Euro và Đô la Mỹ là hai đồng tiền mạnh và được hỗ trợ bởi các nền kinh tế lớn và ổn định. Thị trường EURUSD thường có độ tin cậy cao hơn và các xu hướng di chuyển có thể dễ dàng được nhận biết và phân tích.

3.2 USDJPY

USDJPY là cặp tiền tệ mang tính rủi ro cao trên thị trường ngoại hối. Nó đại diện cho tỷ giá giữa đồng Đô la Mỹ và đồng Yên Nhật. USDJPY thường bị ảnh hưởng bởi các chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương Nhật Bản, cũng như các yếu tố kinh tế và chính trị liên quan đến hai nền kinh tế này.

Cặp tiền tệ USDJPY thường di chuyển mạnh vào giờ mở cửa thị trường Tokyo, khi đó thanh khoản của nó là cao nhất. Điều này là do thị trường Tokyo là thị trường tài chính lớn thứ ba trên thế giới và có sự tham gia mạnh mẽ từ các ngân hàng, quỹ đầu tư forex và các nhà giao dịch forex chuyên nghiệp. Những biến động mạnh trong giá USDJPY thường xảy ra trong thời gian này, do các sự kiện kinh tế và tin tức được công bố, và tạo ra cơ hội giao dịch lớn.

3.3 GBPUSD

Cặp tiền tệ GBP/USD (đồng Bảng Anh/đô la Mỹ) là một trong những cặp tiền tệ rất nhạy cảm với các tin tức chính trị và kinh tế liên quan đến Anh. Các yếu tố như số liệu GDP, lạm phát, tỷ lệ thất nghiệp và các sự kiện quan trọng như việc Anh rời khỏi Liên minh Châu Âu (Brexit) có thể gây ra biến động mạnh trong cặp tiền tệ này.

Các tin tức kinh tế và chính trị ảnh hưởng đến GBP/USD bởi vì Bảng Anh là đồng tiền quốc gia của Anh và đô la Mỹ là đồng tiền quốc gia của Hoa Kỳ, hai quốc gia có mối quan hệ kinh tế và chính trị sâu sắc. Những tin tức tích cực về tăng trưởng kinh tế, giảm lạm phát, hoặc sự gia tăng trong việc giữ đúng mục tiêu của Ngân hàng Trung ương Anh có thể làm tăng giá trị của Bảng Anh so với đô la Mỹ, và ngược lại.

Thời gian mở cửa thị trường London, cụ thể là từ khoảng 8:00 giờ sáng đến 4:00 giờ chiều theo giờ Greenwich Mean Time (GMT), thường ghi nhận sự tăng cường trong hoạt động giao dịch của GBP/USD. Điều này bởi vì giờ này tương ứng với thời gian khi các ngân hàng và các tổ chức tài chính lớn tại London mở cửa và tham gia vào giao dịch tiền tệ. Sự tăng cường hoạt động giao dịch forex này có thể gây ra biến động mạnh trong giá của GBP/USD.

3.4 AUDUSD

Cặp tiền tệ AUD/USD (đồng Đô la Australia/đô la Mỹ) là một trong những cặp tiền tệ được ưa chuộng bởi các nhà giao dịch ngắn hạn. Cặp tiền tệ này có tính thanh khoản cao, tức là có sẵn nhiều giao dịch và dễ dàng mua bán. Ngoài ra, AUD/USD cũng có biến động giá mạnh, tạo ra cơ hội lợi nhuận cho các nhà giao dịch forex ngắn hạn.

Đồng Đô la Australia (AUD) chịu ảnh hưởng lớn từ giá các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Úc như quặng sắt, than đá và vàng. Khi giá các mặt hàng này tăng, giá trị xuất khẩu của Úc tăng lên, góp phần vào tăng trưởng kinh tế và tăng giá trị của đồng AUD. Ngược lại, khi giá các mặt hàng xuất khẩu giảm, đồng AUD có thể giảm giá trị.

Do đó, để giao dịch cặp tiền tệ AUD/USD, nhà giao dịch cần theo dõi cẩn thận giá các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Úc. Các báo cáo về sản lượng quặng sắt, sản lượng than đá, giá vàng và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá trị của đồng AUD.

3.5 USDCHF

Cặp tiền tệ USD/CHF (đồng đô la Mỹ/Franc Thụy Sĩ) thường được coi là một cặp tiền tệ mang tính ổn định và an toàn cao. Franc Thụy Sĩ (CHF) được coi là một trong những đồng tiền an toàn nhất trong thị trường tiền tệ do tính ổn định và khả năng giữ giá trị của nó trong các giai đoạn kinh tế bất ổn.

CHF thường được xem là nơi trú ẩn an toàn cho dòng tiền trong giai đoạn kinh tế không ổn định hoặc trong các thời điểm thị trường tiền tệ biến động mạnh. Nhà đầu tư forex thường tìm đến Franc Thụy Sĩ để bảo vệ giá trị tài sản của mình trong những thời điểm khó khăn.

Tuy nhiên, trong những giai đoạn thị trường biến động mạnh, cặp USD/CHF cũng có thể di chuyển một cách rất “hoang dã”. Điều này có nghĩa là tỷ giá USD/CHF có thể biến đổi mạnh và khó dự đoán trong các thời điểm thị trường không ổn định. Những yếu tố kinh tế và chính trị có thể ảnh hưởng đến giá trị của cả đồng đô la Mỹ và Franc Thụy Sĩ, gây ra biến động lớn trong cặp tiền tệ này.

3.6 USDCAD

Cặp tiền tệ USD/CAD (đồng đô la Mỹ/đô la Canada) chịu ảnh hưởng lớn từ giá dầu. Canada là một trong những quốc gia xuất khẩu dầu lớn, vì vậy, giá dầu thế giới có tác động đáng kể đến đồng đô la Canada (CAD). Mức giá dầu tăng thường khiến giá trị CAD tăng so với USD, trong khi giá dầu giảm thì CAD có xu hướng giảm so với USD.

Bên cạnh giá dầu, cặp tiền tệ USD/CAD cũng chịu tác động từ các báo cáo việc làm Mỹ, GDP và quyết định lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Những báo cáo việc làm tốt, tăng trưởng GDP cao và tăng lãi suất của FED có thể làm tăng giá trị USD so với CAD. Tuy nhiên, nếu có thông tin tiêu cực về việc làm Mỹ, tăng trưởng kinh tế chậm lại hoặc giảm lãi suất của FED, USD có thể giảm giá trị so với CAD.

Vì vậy, khi giao dịch cặp tiền tệ USD/CAD, nhà giao dịch cần theo dõi cẩn thận các yếu tố liên quan đến giá dầu, báo cáo việc làm Mỹ, GDP và lãi suất của FED để đưa ra quyết định giao dịch forex thông minh và hiệu quả.

Kết luận

Hiểu rõ đặc điểm và cách phân loại các cặp tiền tệ sẽ giúp trader lựa chọn được cặp phù hợp với mục tiêu và chiến lược giao dịch của mình. Cặp tiền tệ càng được giao dịch rộng rãi thì càng mang lại thanh khoản và tính linh hoạt cao hơn.

Các yếu tố cơ bản tác động tới biến động giá bao gồm cung cầu thị trường, lãi suất, tình hình kinh tế vĩ mô, địa chính trị của từng quốc gia phát hành đồng tiền. Do đó, để giao dịch forex thành công, trader cần kết hợp nhiều yếu tố phân tích kỹ thuật và phân tích cơ bản để đưa ra các quyết định đúng đắn.

Hãy đọc thêm bài viết tại đây.