Khi chúng ta nghiên cứu về biểu đồ Point and Figure, không thể không chú ý đến những khoảnh khắc lịch sử quan trọng nào đã tạo nên bước ngoặt đối với những người đầu tư forex. Từ những cái tên đình đám như Jesse Livermore đến Warren Buffett, tất cả họ đều đã tận dụng lợi thế của phương pháp này để đạt được những thành công đáng kinh ngạc. Nhưng tại sao biểu đồ Point and Figure lại trở nên quan trọng đến vậy khi giao dịch trên các sàn forex uy tín?. Hãy cùng Forexnews.vn tìm hiểu chi tiết trong bài viết của phần tiếp theo này.
1. Giới thiệu về Box, Box-size và đồ thị 3 ô đảo chiều
Biểu đồ Point and Figure là một loại biểu đồ không sử dụng thời gian, mà thay vào đó, nó tập trung vào sự thay đổi giá trong các giao dịch forex. Biểu đồ này sử dụng các ô vuông hay còn gọi là hình caro để biểu thị sự thay đổi giá của tài sản, bỏ qua thời gian và tập trung vào các biến đổi quan trọng trong xu hướng giá. Biểu đồ Point and Figure được coi là một công cụ mạnh mẽ và đáng tin cậy để phân tích xu hướng giá và tìm hiểu các mô hình giá quan trọng trên thị trường forex. Trong bài văn này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các khái niệm cơ bản của biểu đồ Point and Figure, đó là Box, Box-size và đồ thị 3 ô đảo chiều.
1.1. Box là gì?
Box là đơn vị cơ bản nhất của biểu đồ Point and Figure trong giao dịch forex, thể hiện sự thay đổi giá của tài sản. Mỗi box có thể được đánh dấu bằng một ký hiệu X hoặc O. Ký hiệu X biểu thị sự tăng giá, còn ký hiệu O biểu thị sự giảm giá. Các box cùng ký hiệu sẽ được xếp chồng lên nhau để tạo thành một cột, biểu thị một xu hướng giá. Các cột sẽ được đặt cạnh nhau để tạo thành biểu đồ Point and Figure.
1.2. Box-size là gì?
Box-size là kích thước của mỗi box, quyết định mức độ nhạy cảm của biểu đồ Point and Figure. Box-size cũng chính là khoảng giá tối thiểu mà tài sản phải thay đổi để tạo ra một box mới. Box-size có thể được chọn tùy theo mục đích phân tích và giao dịch của các nhà đầu tư forex. Nếu box-size nhỏ, biểu đồ sẽ ghi lại nhiều biến động giá hơn, nhưng cũng có thể tạo ra nhiều nhiễu giá hơn. Nếu box-size lớn, biểu đồ sẽ ghi lại ít biến động giá hơn, nhưng cũng có thể bỏ qua nhiều tín hiệu quan trọng hơn.
Đồ thị 3 ô đảo chiều là một quy tắc phổ biến nhất trong biểu đồ Point and Figure khi giao dịch forex, quyết định khi nào biểu đồ sẽ thay đổi hướng từ X sang O hoặc ngược lại. Đồ thị 3 ô đảo chiều nghĩa là biểu đồ sẽ không có sự thay đổi hướng ngoại trừ khi giá di chuyển tối thiểu là 3 box theo hướng ngược lại. Điều này sẽ đảm bảo cho việc mỗi cột đều có ít nhất 3 box, và loại bỏ những biến động giá không đáng kể. Đồ thị 3 ô đảo chiều cũng giúp cho việc xác định các mô hình giá và các điểm giao dịch trên biểu đồ Point and Figure dễ dàng hơn.
Tóm lại, Box, Box-size và đồ thị 3 ô đảo chiều là những khái niệm cơ bản của biểu đồ Point and Figure, một loại biểu đồ không sử dụng thời gian, mà chỉ tập trung vào sự thay đổi giá trong thị trường tài chính. Biểu đồ Point and Figure có nhiều ưu điểm như là rõ ràng, đơn giản, dễ phân tích và giao dịch forex, nhưng cũng có một số hạn chế như là không thể biểu thị được khối lượng giao dịch, thời gian và các chỉ báo khác. Do đó, trader nên kết hợp biểu đồ Point and Figure với các công cụ phân tích khác để có được cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về thị trường forex.
2. Các vận hành của đồ thị Point and Figure
Để nắm bắt phân tích đồ thị Point and Figure, trước hết, các nhà giao dịch forex cần hiểu cách đồ thị này được tạo ra để có thể tiếp cận một cách hiệu quả. Đặc điểm quan trọng của Point and Figure là việc không sử dụng trục thời gian (trục hoành), mà chỉ tập trung vào trục giá (trục tung). Do đó, khi giá có sự thay đổi, Point and Figure sẽ tạo ra một cột mới thay vì liên tục vẽ theo thời gian.
Một đặc điểm quan trọng khác được thể hiện thông qua quy tắc 3 ô. Để tạo ra một cột mới, giá phải đảo chiều và thay đổi ít nhất 3 đơn vị. Chẳng hạn, nếu giá đang trong xu hướng tăng, và cột hiện tại là cột X, khi giá giảm, nếu chỉ giảm 2 đơn vị (2 giá chẳng hạn), Point and Figure sẽ không thể hiện sự thay đổi này. Tuy nhiên, khi giá giảm đến mức 3 đơn vị, Point and Figure sẽ vẽ 3 chữ O, tương ứng với 3 đơn vị giảm, và tự động tạo ra một cột mới để thể hiện xu hướng giảm mới.
Để tạo ra một cột mới trên đồ thị Point and Figure, quy tắc cơ bản là mỗi cột phải bao gồm ít nhất 3 ô, không bao giờ xuất hiện trường hợp có cột chỉ chứa 2 X hoặc 2 O. Điều này giúp Point and Figure trở nên nhất quán và thể hiện rõ sự thay đổi trong xu hướng giá. Với nguyên tắc này, mọi biến động đáng kể trên thị trường sẽ được ghi chú và minh họa trên đồ thị, cung cấp thông tin chính xác và đáng tin cậy cho những người đọc và nhà đầu tư forex.
3. Ước lượng mục tiêu giá trong Point and Figure
Khi nhà giao dịch nổi tiếng trong lĩnh vực tài chính là Wyckoff xác định được đỉnh hoặc đáy của thị trường, anh ta sẽ chuyển hướng sang sử dụng biểu đồ Point and Figure để thực hiện các tính toán chi tiết về mục tiêu giá khi giao dịch forex. Phương pháp này của Wyckoff đặt ra dự đoán về giá dựa trên sự rộng lớn của mô hình trên biểu đồ P&F. Nguyên tắc đơn giản nhưng mạnh mẽ: một mô hình càng rộng, mục tiêu giá cuối cùng càng cao.
Với những nền giá kéo dài trên 10 cột trên biểu đồ P&F, Wyckoff dự báo một mục tiêu giá tương đối cao khi giá phá vỡ trong giao dịch forex. Ngược lại, khi một nền giá hẹp chỉ bao gồm khoảng 6 cột, mục tiêu giá dự kiến sẽ thấp hơn. Điều quan trọng là nền giá trên biểu đồ phải đảm bảo đủ lớn, và cột phá vỡ phải đủ mạnh để đảm bảo mục tiêu giá có tính chính xác.
Tương tự, khi xác định đỉnh thị trường, Wyckoff sử dụng chiều rộng của vùng đỉnh trên biểu đồ P&F để dự báo độ sụt giảm. Vùng đỉnh rộng hơn 10 cột dự báo một đợt sụt giảm sâu hơn nhiều so với vùng đỉnh hẹp kéo dài chỉ với ít hơn mười cột. Wyckoff đã chứng minh rằng việc này không chỉ là một phương pháp tính toán, mà còn là một công cụ mạnh mẽ để đưa ra dự đoán đúng đắn trong giao dịch forex.
Chúng ta cùng thử tưởng tượng với ví dụ được minh họa ở phía trên. Trong trường hợp này, Wyckoff sẽ tiến hành đo lường mục tiêu giá dựa trên sự rộng lớn của toàn bộ mô hình ở vùng đỉnh phía trên cùng của biểu đồ. Tương tự như mọi khía cạnh khác của phân tích kỹ thuật, việc sử dụng độ rộng của mô hình có thể mang tính chủ quan, nhưng đây là cách giúp các nhà đầu tư forex đặt kỳ vọng một cách hợp lý vào thị trường.
Wyckoff sẽ xác định hàng ngang có nhiều ô được lấp đầy nhất và đếm toàn bộ chiều rộng của hàng này, kể cả các ô trống. “Chart thủ” có thể áp dụng phương pháp này hoặc có thể đo toàn bộ chiều rộng từ đầu đến cuối của mô hình. Quan trọng là nhìn nhận rằng đây không chỉ là một công cụ đơn thuần để đo lường mục tiêu giá, mà còn là cách hợp lý giúp chúng ta đưa ra những dự báo có cơ sở trong quá trình giao dịch forex.
Đầu tiên và trước hết, hãy bắt đầu với việc xác định điểm phá vỡ của hỗ trợ chính. Khi chúng ta đã xác định được điểm này, hãy tiếp tục bằng việc xác định cột dẫn vào mô hình (điểm bắt đầu) và cột dẫn ra (kết thúc) để định rõ toàn bộ mô hình. Một ví dụ thực tế có thể là S&P 500 tạo đỉnh vào năm 2007, với số cột kéo dài từ tháng 11 năm 2007 (chữ B màu đỏ) đến tháng 1 năm 2008 (số 1 màu đỏ). Đây là một đỉnh khá rộng, với tổng cộng 34 cột.
Với Boxsize được thiết lập là 10 điểm, và đồ thị ở dạng 3-box đảo chiều, chúng ta có thể ước tính mức giảm là khoảng 1050 điểm, được tính là 34 cột x 3 x 10. Lấy con số này trừ đi từ đỉnh của mô hình, chúng ta có một mục tiêu ước lượng là 550 điểm, được tính là 1570 – 1020. Trên thực tế, mức đáy sau đó của S&P 500 rơi vào khoảng 666 vào tháng 3 năm 2009. Mục tiêu này có thể lệch mất 110 điểm, nhưng nó vẫn khá gần với kỳ vọng của chúng ta, là một ví dụ minh họa về cách chúng ta có thể sử dụng phương pháp này để đưa ra dự báo và xác định mục tiêu giá trong giao dịch forex.
Bảng biểu thứ hai trình bày S&P 500 tạo ra một mô hình Hai Đáy vào năm 2009, nơi chúng ta có thể quan sát hai lần phá vỡ xuất hiện: một vào tháng 5 (số 5 màu đỏ) và một lần khác vào tháng 7 (số 7 màu đỏ). Cả hai mô hình đều chia sẻ điểm thấp nhất là 670. Bằng cách sử dụng sự phá vỡ khỏi mức kháng cự, chúng ta có mô hình nhỏ hơn với một nền giá độ rộng là 20 cột, tính từ cột đi vào mô hình đến cột thoát ra khỏi mô hình. Với Boxsize được đặt là 10 điểm và đồ thị ở dạng 3-box đảo chiều, chúng ta ước tính rằng chỉ số sẽ tăng 600 điểm, được tính là 20 x 10 x 3 = 600. Mục tiêu dự kiến sẽ rơi vào khoảng 1270, được xác định bởi 670 + 600.
Mô hình thứ hai lớn hơn nhiều với một nền giá rộng 42 cột, và mức tăng dự kiến là 1260 điểm, được tính là 42 x 3 x 10. Mục tiêu ước lượng sẽ rơi vào khoảng 1930 điểm.
Tuy Wyckoff sử dụng nền giá ngang để dự đoán, ông cũng nhấn mạnh rằng không nên coi những dự đoán này như mục tiêu chắc chắn phải đạt được. Thị trường chứng khoán và phân tích kỹ thuật không bao giờ đảm bảo tuyệt đối. Các nhà phân tích cần đưa ra đánh giá cá nhân về hành động giá diễn ra. Một số ước lượng có thể không đạt được mục tiêu, trong khi một số có thể vượt quá mục tiêu. Tuy nhiên, chúng vẫn cung cấp cho các nhà đầu tư forex cơ sở và niềm tin để duy trì các vị thế và thiết lập kế hoạch cụ thể cho thị trường.
4. Một số ký hiệu và quy ước trong đồ thị Point and Figure
Đối với những nhà đầu tư forex muốn theo dõi diễn biến giá theo thời gian trên đồ thị Point and Figure, mặc dù không có trục thời gian (trục hoành), nhưng có thể sử dụng con số và chữ cái để biểu thị các giai đoạn thời gian cụ thể như sau:
- Số 1 đến 9 tương ứng với tháng 1 đến tháng 9.
- Chữ A đại diện cho tháng 10.
- Chữ B là tháng 11.
- Chữ C thể hiện tháng 12.
Nhờ cách biểu thị này, những biến động giá trong các giai đoạn thời gian khác nhau có thể được nhận biết và theo dõi một cách dễ dàng, mang lại sự tiện lợi cho nhà đầu tư forex trong việc đánh giá xu hướng và đưa ra quyết định giao dịch.
Tuy nhiên, trong một số biểu đồ, nếu đã có trục thời gian thì không cần thiết phải sử dụng quy ước ký hiệu thời gian như mô tả ở trên.
Ví dụ, trên biểu đồ VNINDEX dưới đây, đồ thị Point and Figure đã quy định rằng mỗi đơn vị là 10 điểm. Điều này có nghĩa là VNINDEX phải thay đổi giá ít nhất 30 điểm mới được thể hiện trên đồ thị Point and Figure. Quy định này giúp đơn giản hóa việc theo dõi và phân tích biến động giá trên đồ thị, giúp nhà đầu tư có cái nhìn rõ ràng và thuận tiện hơn khi đưa ra quyết định giao dịch forex.
5. Mô hình 2 đỉnh và 2 đáy trong đồ thị Point and Figure
Giao dịch gần các đường trend quan trọng có thể trở thành một chiến lược hiệu quả khi sử dụng đồ thị Point and Figure trong giao dịch forex. Đồ thị này là biểu diễn tốt nhất về sự giằng co giữa phe mua và phe bán trên thị trường, và chúng ta có thể áp dụng nó để phân tích các mô hình kinh điển như Tín hiệu Hai Đỉnh và Tín hiệu Hai Đáy.
Tín hiệu Hai Đỉnh là dấu hiệu rằng phe mua đang chiếm ưu thế trên thị trường. Điều này được thể hiện khi cột “X” vượt qua đỉnh của cột “X” trước đó. Đây có thể được xem là một tín hiệu tích cực, đặc biệt hữu ích cho các nhà đầu tư forex. Việc theo dõi các điểm đỉnh này giúp nhà đầu tư nhận biết xu hướng và đưa ra quyết định giao dịch một cách chính xác.
Quan trọng là giao dịch gần các đường trend quan trọng giúp nhà đầu tư forex cận cảnh theo dõi các biến động của thị trường và đưa ra các quyết định dựa trên những tín hiệu rõ ràng từ đồ thị Point and Figure. Điều này có thể là một phần quan trọng của chiến lược giao dịch, mang lại lợi ích cho những người muốn tận dụng mô hình này để định hình quyết định đầu tư của mình.
Đây là quá trình trên đồ thị Point and Figure cho chúng ta tín hiệu breakout hai đỉnh:
Mặt khác, chúng ta cũng có thể tận dụng tín hiệu Hai Đáy trong giao dịch bán. Tín hiệu này xuất hiện khi cột “O” hiện tại đâm qua mức thấp nhất của cột “O” trước đó. Điều này cung cấp một dấu hiệu mạnh mẽ cho những nhà đầu tư muốn thực hiện các giao dịch forex.
Bằng cách này, những người tham gia thị trường có thể sử dụng đồ thị Point and Figure để nhận biết cả tín hiệu mua và bán, tạo ra một chiến lược linh hoạt trong quá trình giao dịch forex. Việc theo dõi những biểu hiện này gần các đường trend quan trọng cung cấp thông tin quan trọng về xu hướng thị trường và giúp nhà đầu tư đưa ra những quyết định có cơ sở. Điều này thể hiện sự quan trọng của việc kết hợp chiến lược giao dịch với sự hiểu biết vững về đồ thị Point and Figure.
Điều cần lưu ý là tất nhiên, đôi khi sẽ xuất hiện những tín hiệu sai lệch, khi giá phá vỡ đỉnh hoặc đáy trước đó mà không có sự tăng hoặc giảm đáng kể. Điều này là hoàn toàn bình thường vì đồ thị Point and Figure không phải là một phương pháp hoàn hảo, và có thời điểm nó cung cấp tín hiệu không chính xác.
Vì vậy, quan trọng nhất là chúng ta nên sử dụng đồ thị Point and Figure như một công cụ phân tích, kết hợp nó với các phương pháp khác như phân tích cơ bản. Việc này giúp tăng cường độ chính xác và độ tin cậy của quyết định giao dịch forex, đồng thời giảm thiểu rủi ro từ những tín hiệu sai lệch có thể xuất hiện.
6. Ưu nhược điểm của đồ thị Point and Figure
Các ưu điểm của đồ thị Point and Figure trong giao dịch forex
- Đồ thị Point and Figure rất rõ ràng, đơn giản và dễ phân tích. Nó chỉ ghi lại những biến động giá quan trọng, loại bỏ những nhiễu giá và thời gian không cần thiết. Nó giúp cho nhà đầu tư forex có cái nhìn tổng quan và sạch sẽ về thị trường, không bị phân tâm bởi những chỉ báo khác.
- Đồ thị Point and Figure có thể xác định được các mức hỗ trợ và kháng cự, đường xu hướng và điểm phá vỡ quan trọng. Nó cũng có nhiều mô hình giá đặc trưng và các quy tắc giao dịch forex không thể bỏ qua, có thể giúp trader tìm ra những cơ hội giao dịch tiềm năng và đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt.
- Đồ thị Point and Figure có thể áp dụng cho nhiều loại tài sản và thị trường khác nhau, không bị giới hạn bởi thời gian hay khối lượng giao dịch. Nó cũng có thể điều chỉnh được kích thước của mỗi ô (box-size) và số ô cần thiết để đảo chiều (reversal) tùy theo mục đích phân tích và giao dịch của trader.
Các nhược điểm của đồ thị Point and Figure trong giao dịch forex
- Đồ thị Point and Figure không thể biểu thị được khối lượng giao dịch forex, thời gian và các chỉ báo khác. Điều này có thể làm cho trader bỏ lỡ một số thông tin quan trọng về thị trường, như là sự gia tăng hay giảm của khối lượng giao dịch, sự thay đổi của động lực hay độ lệch chuẩn của giá.
- Đồ thị Point and Figure có thể bị ảnh hưởng bởi sự lựa chọn của box-size và reversal. Nếu box-size quá nhỏ, đồ thị sẽ ghi lại nhiều biến động giá nhỏ, làm cho đồ thị bị phức tạp và khó đọc. Nếu box-size quá lớn, đồ thị sẽ bỏ qua nhiều biến động giá lớn, làm cho đồ thị bị thiếu chi tiết và chính xác. Tương tự, nếu reversal quá nhỏ, đồ thị sẽ thay đổi hướng nhiều lần, làm cho trader khó xác định được xu hướng chính. Nếu reversal quá lớn, đồ thị sẽ thay đổi hướng ít lần, làm cho trader khó bắt được những điểm giao dịch forex tốt.
- Đồ thị Point and Figure có thể bị trễ khi phản ánh sự thay đổi của giá. Điều này có thể làm cho trader bị chậm chân khi vào lệnh hoặc thoát lệnh, dẫn đến mất cơ hội hoặc mất lợi nhuận. Điều này cũng có thể làm cho trader bị nhầm lẫn khi giá đã thay đổi hướng nhưng đồ thị vẫn chưa thể hiện được.
Tóm lại, đồ thị Point and Figure là một loại biểu đồ có nhiều ưu điểm và nhược điểm khi áp dụng trong giao dịch forex. Trader nên kết hợp đồ thị này với các công cụ phân tích khác để có được cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về thị trường forex.
Tham khảo thêm: Price action là gì? Ứng dụng của Price action trong forex
Kết luận
Biểu đồ Point and Figure là một loại biểu đồ không sử dụng thời gian, mà chỉ tập trung vào sự thay đổi giá trong thị trường tài chính. Biểu đồ này có nhiều ưu điểm như là rõ ràng, đơn giản, dễ phân tích và giao dịch, nhưng cũng có một số hạn chế như là không thể biểu thị được khối lượng giao dịch, thời gian và các chỉ báo khác. Do đó, trader nên kết hợp biểu đồ Point and Figure với các công cụ phân tích khác để có được cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về thị trường forex. Quan trọng hơn hết, bạn cũng cần lựa chọn sàn forex uy tín để đảm bảo môi trường giao dịch an toàn và minh bạch cũng như đạt tỷ lệ thành công trong các giao dịch cao hơn.
Các bạn có thể tham khảo thêm tại đây.