Tìm hiểu về mô hình cốc và tay cầm (Cup and Handle)

Từ thời điểm suy thoái kinh tế vĩ đại năm 1929 đến cuộc Đại suy thoái năm 2008, mô hình cốc và tay cầm đã xuất hiện nhiều lần trên thị trường chứng khoán. Nó đã được các nhà giao dịch huyền thoại như William O’Neil và Mark Minervini sử dụng trong nhiều năm để kiếm lợi nhuận đáng kể. Tuy nhiên, để thành công với mô hình này đòi hỏi các nhà giao dịch forex phải hiểu rõ các đặc điểm và cách sử dụng chúng. Ngay sau đây, Forexnews.vn sẽ cùng bạn tìm hiểu mô hình cốc và tay cầm (Cup and Handle).

1.Mô hình cốc và tay cầm (Cup and Handle) là gì?

Mô hình cốc và tay cầm là một mô hình biểu đồ đảo chiều tăng giá, thường được sử dụng trong phân tích kỹ thuật để dự đoán xu hướng tăng tiếp theo của giá trong giao dịch forex. Mô hình này được mô phỏng theo hình dạng của một chiếc cốc và tay cầm, với phần cốc giống như một mô hình đáy tròn và phần tay cầm giống như một đường xu hướng nằm ngang hoặc dốc xuống nhẹ.

Mô hình cốc và tay cầm thường xuất hiện sau một đà tăng giá mạnh và cho thấy sự tăng giá tiếp tục trong tương lai. Nó có thể được coi là một mô hình đảo chiều của mô hình đáy đôi (double bottom) hoặc mô hình đỉnh đôi (double top). Tuy nhiên, điểm khác biệt quan trọng của mô hình cốc và tay cầm là phần tay cầm không được cắt ngang bởi mức giá trung bình của cốc, mà nó có xu hướng đi lên hoặc giảm dần.

Mô hình cốc và tay cầm thường được sử dụng để xác định các điểm vào và ra khỏi thị trường, cũng như để xác định mức giá mục tiêu cho các giao dịch. Nó cũng có thể được sử dụng để xác định xu hướng chung của thị trường và đưa ra quyết định đầu tư forex dựa trên đó.

2. Các đặc điểm nhận dạng của mô hình 

Để nhận dạng mô hình cốc và tay cầm, bạn cần tìm thấy các yếu tố sau:

2.1. Một đà tăng giá mạnh

Một đà tăng giá mạnh thường là điều kiện đủ thuận lợi để mô hình cốc và tay cầm xuất hiện. Do đó, khi bạn đang tìm kiếm cơ hội giao dịch forex sử dụng mô hình này, hãy chú ý đến các biểu đồ thể hiện xu hướng tăng giá mạnh trong thời gian gần đây. Xu hướng tăng giá này thường là kết quả của sự mạnh mẽ trong thị trường, và nó có thể tạo ra cơ sở lý tưởng cho sự xuất hiện của mô hình cốc và tay cầm.

Đối với những nhà giao dịch forex tìm kiếm dấu hiệu đảo chiều sau giai đoạn tăng giá, việc quan sát các biểu đồ với đà tăng mạnh giúp họ xác định sự hình thành của mô hình cốc và tay cầm. Điều này là một phần quan trọng của quá trình ra quyết định, giúp họ xác định thời điểm và điểm vào lệnh một cách chiến lược và hiệu quả.

2.2. Phần cốc

Đối với mô hình cốc và tay cầm, tâm điểm quan trọng nhất nằm ở phần cốc, đó chính là “trái tim” của mô hình. Phần này cần mang hình dạng đáy tròn hoặc nhẹ nhàng lõm, tạo nên một bức tranh mềm mại và ổn định trên biểu đồ giao dịch forex. Sự hình thành của phần cốc cũng có thể đi kèm với một số biến động nhỏ, nhưng quan trọng nhất là không nên quá lớn, giữ cho sự ổn định và tính chất đáy của mô hình được bảo toàn.

Việc chi tiết và chăm chú vào hình dạng của phần cốc là quan trọng để xác định tính chất đảo chiều của mô hình cốc và tay cầm. Điều này giúp nhà giao dịch forex nhận biết được sự chuyển đổi từ xu hướng giảm sang xu hướng tăng một cách dễ dàng hơn, tạo ra cơ hội giao dịch hấp dẫn trong thị trường chứng khoán.

2.3. Phần tay cầm

Phần tay cầm của mô hình cốc và tay cầm không chỉ là một phần ngắn mà còn mang trong mình tầm quan trọng lớn trong việc đánh giá và phân tích xu hướng của thị trường trong các giao dịch forex. Được xem xét như một đoạn đường xu hướng ngắn hạn trong mô hình đảo chiều, phần tay cầm không chỉ là một đặc điểm đơn thuần mà còn là dấu hiệu đáng chú ý về sự chuyển động của thị trường.

Nếu phần tay cầm có xu hướng đi lên, điều này thường báo hiệu về sự mạnh mẽ và tích cực trong quá trình chuyển đổi từ xu hướng giảm sang xu hướng tăng. Ngược lại, nếu có xu hướng giảm dần, có thể là dấu hiệu của sự chậm trễ hoặc yếu đuối trong xu hướng giảm, tăng cường khả năng xảy ra sự đảo chiều trong tương lai gần.

Bằng cách tập trung vào chi tiết hơn về phần tay cầm, nhà giao dịch forex không chỉ có thể nhận diện sự biến đổi trong tâm lý thị trường mà còn có thể tăng cường khả năng dự đoán và quyết định trong các chiến lược giao dịch.

2.4. Thời gian

Quá trình hình thành của mô hình cốc và tay cầm thường kéo dài từ 1 đến 6 tháng, tạo ra một khung thời gian đối với sự phát triển và đảo chiều của xu hướng thị trường. Tuy nhiên, thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm đặc tính cụ thể của thị trường và khung thời gian để các nhà đầu tư forex lựa chọn để quan sát.

Việc nhấn mạnh vào thời gian hình thành là quan trọng để nhà giao dịch có cái nhìn toàn diện hơn về sự ổn định và độ tin cậy của mô hình. Sự kiên nhẫn trong quá trình theo dõi và phân tích mô hình cốc và tay cầm trong khoảng thời gian này là chìa khóa để hiểu rõ hơn về xu hướng thị trường và đưa ra quyết định giao dịch forex chiến lược.

2.5. Khối lượng giao dịch

Trong quá trình xác định mô hình cốc và tay cầm, các nhà đầu tư forex cần chú ý đến mối quan hệ giữa mức độ tăng giá và khối lượng giao dịch. Mặc dù không nhất thiết phải có sự gia tăng đáng kể về khối lượng giao dịch trong mô hình, nhưng đối với phần tay cầm, quan sát mức độ tăng giá cùng với khối lượng giao dịch thấp hơn so với phần cốc là quan trọng.

Sự chênh lệch này không chỉ là dấu hiệu của sự suy yếu trong thị trường mà còn là đặc điểm cho thấy sự chuyển đổi từ sự giảm mạnh sang xu hướng tăng. Việc giữ mức khối lượng giao dịch forex của phần tay cầm ở mức thấp hơn so với phần cốc thường thể hiện rằng thị trường đang trải qua giai đoạn suy yếu trước khi tiếp tục hành trình tăng giá. Điều này giúp nhà giao dịch đưa ra những quyết định chiến lược thông tin và hiệu quả.

3. Các thành phần trong mô hình cốc và tay cầm (Cup and Handle)

Mô hình cốc và tay cầm bao gồm hai thành phần chính: phần cốc và phần tay cầm. Chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về từng thành phần này dưới đây.

3.1. Phần cốc

Phần cốc của mô hình cốc và tay cầm là phần quan trọng nhất và nó thường có hình dạng đáy tròn hoặc hơi lõm. Nó có thể được coi là một biểu đồ đảo chiều của mô hình đáy đôi (double bottom) hoặc mô hình đỉnh đôi (double top). Điểm khác biệt quan trọng giữa phần cốc và các mô hình đáy đôi hoặc đỉnh đôi khác là phần tay cầm không được cắt ngang bởi mức giá trung bình của cốc.

Một phần cốc tốt sẽ có các đặc điểm sau:

• Hình dạng đáy tròn hoặc hơi lõm.
• Không có biến động lớn trong phần cốc.
• Khối lượng giao dịch ổn định hoặc tăng dần trong suốt quá trình hình thành phần cốc.
• Thời gian hình thành từ 1 đến 6 tháng.

3.2. Phần tay cầm

Phần tay cầm của mô hình cốc và tay cầm là phần ngắn và có xu hướng đi lên hoặc giảm dần. Nó có thể được coi là một đường xu hướng ngắn hạn trong mô hình đảo chiều. Phần tay cầm thường có các đặc điểm sau:

• Độ dốc nhẹ hoặc ngang.
• Khối lượng giao dịch forex giảm so với phần cốc.
• Thời gian hình thành từ 1 đến 6 tuần.

4. Các đặc điểm của mô hình cốc và tay cầm

Mô hình cốc và tay cầm có thể được chia thành hai loại: cốc và tay cầm thuận (xuôi) và cốc và tay cầm ngược. Chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về từng loại dưới đây.

4.1. Với mô hình cốc và tay cầm thuận (xuôi)

• Phần thân cốc (cup)

Phần thân cốc của mô hình cốc và tay cầm thuận (xuôi) có hình dạng đáy tròn hoặc hơi lõm và không có biến động lớn. Nó có thể kéo dài từ 1 đến 6 tháng và khối lượng giao dịch thường tăng dần trong suốt quá trình hình thành.

• Phần tay cầm/quai (handle)

Phần tay cầm của mô hình cốc và tay cầm thuận (xuôi) có độ dốc nhẹ hoặc ngang và khối lượng giao dịch forex giảm so với phần cốc. Nó có thể kéo dài từ 1 đến 6 tuần và thường được coi là một đường xu hướng ngắn hạn trong mô hình đảo chiều.

4.2. Với mô hình cốc và tay cầm ngược

• Phần thân cốc (cup)

Phần thân cốc của mô hình cốc và tay cầm ngược có hình dạng đỉnh tròn hoặc hơi lõm và không có biến động lớn. Nó cũng có thể kéo dài từ 1 đến 6 tháng và khối lượng giao dịch forex thường tăng dần trong suốt quá trình hình thành.

• Phần tay cầm/quai (handle)

Phần tay cầm của mô hình cốc và tay cầm ngược có độ dốc nhẹ hoặc ngang và khối lượng giao dịch forex giảm so với phần cốc. Nó có thể kéo dài từ 1 đến 6 tuần và thường được coi là một đường xu hướng ngắn hạn trong mô hình đảo chiều.

5. Cách giao dịch và những lưu ý với mô hình này

Mô hình cốc và tay cầm thường được sử dụng để xác định các điểm vào và ra khỏi thị trường, cũng như để xác định mức giá mục tiêu cho các giao dịch. Dưới đây là một số cách để giao dịch với mô hình này.

5.1. Trường hợp cốc và tay cầm tăng

• Đặt lệnh chờ mua

Khi bạn đã đặt một lệnh chờ mua tại đỉnh của đường miệng cốc, điều quan trọng là lựa chọn một điểm chính xác để thực hiện giao dịch forex. Khi giá chạm đến mức đã đặt, lệnh của bạn sẽ được khớp mà không tạo ra sự phá vỡ giả, giúp giữ cho xu hướng tăng giá tiếp tục mạnh mẽ.

Một chiến lược thường được áp dụng trong tình huống này là đặt lệnh dừng lỗ (Stop loss) tại mức thấp nhất của phần tay cầm. Điều này giúp bảo vệ vốn đầu tư forex của bạn trước những biến động không lường trước được. Sau khi lệnh đã được khớp, quan trọng là thường xuyên đánh giá và điều chỉnh mức Stop loss để giảm thiểu rủi ro.

Một ví dụ cụ thể có thể là việc dời Stop loss khi cây nến kết thúc và phá vỡ rõ ràng. Điều này có thể thể hiện sự mạnh mẽ của xu hướng tăng và đồng thời giúp các nhà đầu tư forex giữ lại lợi nhuận đã đạt được, cũng như giảm bớt nguy cơ lỗ nếu thị trường di chuyển theo hướng ngược lại. Qua đó, chiến lược này không chỉ giúp bạn tận dụng cơ hội mua mà còn tối ưu hóa quản lý rủi ro trong quá trình giao dịch.

• Giao dịch với cây nến phá vỡ rõ ràng

Trong chiến lược giao dịch này, quyết định vào lệnh sẽ đến muộn hơn, nhưng lại mang đến sự chắc chắn và an toàn. Khi bạn nhận thấy một cây nến phá vỡ rõ ràng trên đỉnh của đường miệng cốc, đặc biệt là khi cây nến này biểu hiện một đà tăng mạnh, bạn sẽ chọn đặt lệnh chờ mua tại đỉnh của cây nến này. Đồng thời, bạn cũng cần đặt điểm dừng lỗ ở phía dưới cây nến để bảo vệ vốn đầu tư forex.

Tuy nhiên, một thách thức có thể đối mặt là kích thước lệnh đầu vào khá lớn khiến cho việc đạt được mức Take Profit trong thời gian ngắn trở nên khó khăn. Để giải quyết vấn đề này, bạn có thể điều chỉnh tỷ lệ Reward:Risk xuống, chẳng hạn như từ 2:1 xuống 1.5:1. Một chiến lược khác là áp dụng Scaling In, nghĩa là có thể thêm vào lệnh nếu giá tiếp tục theo hướng thuận lợi. 

Đồng thời, điều này sẽ cho phép bạn điều chỉnh stop loss về một ngưỡng hợp lý, tăng cơ hội tối đa hóa lợi nhuận trong quá trình giao dịch forex. Bằng cách này, chiến lược của bạn không chỉ tạo ra một cơ hội giao dịch linh hoạt mà còn giảm bớt áp lực từ tỷ lệ Reward:Risk cố định.

• Giao dịch với cú hồi về đường miệng cốc:

Trong chiến lược giao dịch forex với cú hồi về đường miệng cốc, chúng ta có thể nhận diện ba điểm thể hiện sự hồi về của giá. Trong trường hợp giá hồi về chính xác ngưỡng giá của đường miệng cốc, vị trí số 3 là điểm chuẩn nhất và có thể thực hiện lệnh mua với mô hình nến Bullish Engulfing (bao trùm tăng).

Tuy nhiên, thực tế là trước khi giá diễn ra, ngưỡng kháng cự hoặc hỗ trợ thường là một khoảng giá chứ không phải một mức giá chính xác. Việc tuyệt đối hóa rằng giá phải hồi về chính xác ngưỡng giá của đường miệng cốc có thể dẫn đến việc bỏ lỡ cơ hội giao dịch forex quan trọng. Do đó, tại các điểm số 1 và 2, chúng ta vẫn có thể xem xét khả năng vào lệnh.

Ở điểm số 1, có thể thực hiện lệnh mua với mô hình bao trùm tăng, trong khi ở điểm số 2, có thể sử dụng mô hình nến giảm dần kết hợp bao trùm tăng. Tại cả ba vị trí 1, 2 và 3, chúng ta có thể vào lệnh mua trực tiếp do các cây nến tín hiệu không có bóng nến trên hoặc bóng nến rất nhỏ. Đặt điểm dừng lỗ dưới các cây nến tín hiệu này và thiết lập mục tiêu lợi nhuận là 2:1 hoặc 3:1, tạo ra một chiến lược có khả năng đạt được nhiều giao dịch forex thành công.

5.2 Trường hợp cốc và tay cầm giảm

• Đặt lệnh chờ mua

Trong chiến lược giao dịch forex bằng cách đặt lệnh chờ mua, việc áp dụng Học Price Action không phải lúc nào cũng được khuyến khích, và điều này trở nên rõ ràng khi chúng ta xem xét một trường hợp cụ thể. Sau một cây nến giảm mạnh, phá vỡ xuống dưới đường miệng cốc, có vẻ như thị trường sẽ tiếp tục giảm. Tuy nhiên, điều không lường trước được là đó lại là một điểm False Breakout (phá vỡ giả) khi giá bất ngờ đảo chiều và tăng lên.

Giá vượt qua đỉnh của phần tay cầm, và nếu chúng ta áp dụng chiến lược đặt lệnh chờ bán một cách bị động ở ngưỡng miệng cốc với Stop loss đặt trên đỉnh của tay cầm, rủi ro thất bại trong lệnh này sẽ đến rất nhanh chóng. 

Việc này làm nổi bật rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng chiến lược này, và cho thấy tầm quan trọng của việc không chỉ tin tưởng vào một giao dịch forex dựa trên xu hướng ban đầu. Trong những trường hợp như vậy, cần có sự linh hoạt và khả năng điều chỉnh chiến lược để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong giao dịch.

• Giao dịch với cây nến phá vỡ rõ ràng

Trong tình huống này, may mắn đã đứng về phía chúng ta khi một cây nến giảm mạnh và phá vỡ xuống dưới đường miệng cốc, khiến chúng ta quyết định đặt một lệnh chờ bán ở dưới cây nến này. Tuy nhiên, điều đáng chú ý là cây nến tiếp theo không chỉ không giảm mà còn tăng mạnh đến khi kết thúc, hình thành một cây nến opening bullish marubozu.

Rất may mắn rằng lệnh chờ bán của chúng ta không được khớp, nhưng điều này nhắc nhở rằng chúng ta không luôn có thể kỳ vọng vào may mắn trong giao dịch forex. Thực tế, số lượng trường hợp như vậy là khá ít, và cần nhớ rằng chiến lược này không luôn mang lại kết quả tích cực.

Nếu giả sử cây nến tiếp theo giảm một chút trước khi quay đầu tăng, lệnh của chúng ta có thể đã được khớp và dẫn đến một kết quả thua lỗ. Điều này làm nổi bật rằng giao dịch forex dựa trên sự phá vỡ có thể thiếu sự chắc chắn và an toàn.

Nếu quyết định tiếp tục áp dụng chiến lược này, có thể cân nhắc chờ đến khi giá có một cây nến giảm mạnh phá vỡ xuống dưới, đặt lệnh khi có sự thay đổi thứ hai. Sự khẳng định này sẽ tăng khả năng thành công, vì đã có một lần phá vỡ giả trước đó. Tuy nhiên, vẫn cần nhớ rằng không có chiến lược nào là hoàn hảo và luôn có yếu tố rủi ro trong giao dịch forex. 

• Giao dịch với cú hồi về đường miệng cốc

Giao dịch bằng cú hồi về đường miệng cốc trong tình huống này thực sự tạo nên một cơ hội đẹp khi mô hình nến tăng dần hình thành và chúng ta có thể thực hiện lệnh bán với cây nến tín hiệu giảm.

Với bóng nến dưới rất nhỏ, chúng ta có thể quyết định vào một lệnh bán ngay sau khi cây nến kết thúc, đồng thời đặt điểm dừng lỗ ở trên cây nến này. Kết quả sau đó là một lệnh giao dịch forex tuyệt vời, chứng minh rằng sự kiên nhẫn và đợi đến khi có tín hiệu rõ ràng có thể mang lại thành công.

Chúng ta có thể nhận thức rõ ràng rằng việc chờ đợi thực sự là hạnh phúc, và những kết quả thu được là đáng giá. Hơn nữa, nhìn chung, các lệnh giao dịch forex sau càng hiệu quả và an toàn hơn. Điều này là một lời nhắc nhở quan trọng về việc không cần phải vội vàng hoặc hấp tấp để vào lệnh sớm với mong muốn đạt được nhiều lợi nhuận hơn. Trong thế giới giao dịch, cơ hội luôn có và quản lý rủi ro cẩn thận là chìa khóa cho sự thành công bền vững.

6. Ý nghĩa và cách nhận biết mô hình cốc và tay cầm

Mô hình cốc và tay cầm có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định xu hướng của thị trường và đưa ra quyết định đầu tư. Nó cũng có thể giúp các nhà đầu tư forex xác định các điểm vào và ra khỏi thị trường, cũng như xác định mức giá mục tiêu cho các giao dịch.

Để nhận biết mô hình cốc và tay cầm, bạn cần tìm thấy các yếu tố sau:

• Phần cốc có hình dạng đáy tròn hoặc hơi lõm và không có biến động lớn.

Phần cốc của mô hình có hình dạng tròn hoặc nhẹ nhõm, thường không xuất hiện biến động đột ngột. Điều này tạo ra một hình ảnh của sự ổn định và thị trường đang trong giai đoạn lắng nghe. Phần tay cầm của mô hình có thể được mô tả bởi độ dốc nhẹ hoặc thậm chí là ngang, và cùng lúc đó, khối lượng giao dịch forex giảm so với phần cốc, tạo nên một phần tay cầm tương đối tĩnh lặng.

• Thời gian hình thành từ 1 đến 6 tháng

Thời gian hình thành của mô hình từ 1 đến 6 tháng, thể hiện sự kiên nhẫn và tính chất dài hạn của xu hướng trong giao dịch forex. Trong khoảng thời gian này, thị trường không trải qua biến động lớn, mà thay vào đó, hình thành một bức tranh ổn định, tạo điều kiện cho mô hình cốc và tay cầm phát triển.

• Giá vượt qua mức giá đỉnh của phần tay cầm hoặc đáy của phần tay cầm

Khi giá vượt qua mức giá đỉnh của phần tay cầm hoặc đáy của phần tay cầm, điều này không chỉ là một sự phá vỡ xu hướng mà còn là một dấu hiệu tích cực cho việc tiếp tục hành trình tăng giá. Điều này thường xảy ra sau thời gian ổn định và làm tăng khả năng xuất hiện một xu hướng tăng mạnh sau khi mô hình cốc và tay cầm hoàn thành.

Tham khảo thêm: Forexnews.vn 

Kết luận

Mô hình cốc và tay cầm là một trong những mô hình kỹ thuật quan trọng. Nó có thể giúp bạn xác định xu hướng của thị trường và đưa ra quyết định đầu tư forex hiệu quả. Tuy nhiên, như với bất kỳ công cụ phân tích kỹ thuật nào, bạn cần kết hợp với các chỉ báo khác và theo dõi sự phát triển của thị trường để đảm bảo tính chính xác của mô hình.

Nếu bạn muốn áp dụng mô hình cốc và tay cầm vào giao dịch forex, hãy nhớ luôn tuân thủ nguyên tắc quản lý rủi ro và chọn sàn forex uy tín để đảm bảo an toàn cho vốn đầu tư của bạn. Chúc bạn thành công trong việc áp dụng mô hình này vào giao dịch.